2021 Asansör Sektörü Raporu YAYINLANDI!

YÖNETİCİ ÖZETİ

Türk asansör sektörü, Türkiye’de 1950’lerden sonra hareket kazanmış ve tamamen ithalat yoluyla ihtiyaçların karşılandığı bir sektör yapısından sıyrılarak kademeli olarak asansör montajı ve aksam imalatında yerli üretimin arttığı bir sektör yapısına dönüşmüştür. Özellikle 1990’lardan sonra artan asansör talebine karşılık olarak büyümesini ve gelişimini sürdürmektedir. Türk asansör sektörünün cirosu genel olarak diğer sektörlere göre düşük olmakla birlikte, yerine getirdiği işlev, toplumda geniş kitlelerinin asansörü en yaygın dikey ulaşım aracı olarak tercih etmesi nedeniyle ülke sanayisi, ekonomisi ve istihdamı açısından önemli bir faaliyet alanıdır.

Dünyada gelişen yeni teknolojilerle birlikte, Türk asansör sektörü de büyük bir değişim sürecine girmiş ve dünya ticaretinde önemli pazar paylarına ulaşmış bulunmaktadır.

Türk asansör sektörünün doğrudan kentleşme ve buna bağlı olarak gelişim gösteren inşaat sektörü ile birlikte düşünülmesi gerekmektedir. Bundan sonrada Türkiye’deki kentleşme sürecinin devam edeceği, mevcut yapıların yerine depreme dayanıklı yeni yapıların inşa edileceği gibi hususlar dikkate alındığında, inşaat sektörünün faaliyetlerine paralel olarak, asansör sektöründeki büyümenin devam etmesi kaçınılmaz olarak görülmektedir. Ayrıca Ortadoğu, Balkanlar ve Afrika ülkelerinde devam eden Türk yatırımları asansör sektörünü pozitif yönde etkilemeye devam etmektedir. Ancak son dönemlerde Ortadoğu’da yaşanan sorunlar nedeniyle ister istemez asansör sektöründe pazar daralması meydana gelmiştir.

Dünya pazarını elinde tutan çok uluslu şirketlerin üretim alanlarını daha ucuz işgücüne sahip Asya ülkelerine taşımasıyla birlikte, ulusal şirketlerimizin içerde ve dışarda rekabet gücünün zayıflamasına neden olmaktadır. Bu durum hem kullanıcı açısından, hem de ulusal asansör sektörünün gelişimi açısından önemli bir risk olarak değerlendirilmektedir. Ancak yüz yılı aşkın bir tecrübe ve geçmişe sahip çok uluslu şirketlerin varlığına ve ulusal asansör sektörünün çok genç olmasına rağmen, Türkiye’nin konumu gereği elde etmiş olduğu başarının ve iş hacminin aynı oranda gelişmesini kaçınılmaz kılmaktadır.

Bu gelişmenin en önemli sebebi olarak asansör aksam imalatçılarının üretimde verimliliği yakalamış olmalarıdır. Bununla beraber gelişmeye geliştirilmeye ihtiyacı olan yenilikçilik ve Ar-Ge faaliyetleri sektörün gelecek perspektifinde büyük önem arz etmektedir.

1. SEKTÖRÜN GENEL DURUMU

1.1. Sektörün Dünya Ekonomisi ve AB Ülkelerindeki Durumu

Gümrük Birliği ile birlikte Türk ulusal mevzuatının Avrupa Birliği teknik mevzuatına uyumlu hale gelmesi, “Malların Serbest Dolaşım İlkesi” kapsamında sektörün ihracat şansını olumlu yönde arttırmıştır. Bu artış sadece AB üyesi ülkelerle sınırlı olmayıp, tüm dünyada Türk ürünlerine olan güveni ve dolayısıyla talebi ortaya çıkarmış bulunmaktadır. SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Sektörel Raporlar ve Analizler Serisi Sektörel Raporlar ve Analizler Serisi 6 AB Komisyonu tarafından AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanan 2014/33/EU sayılı asansör direktifi, birebir uyumlaştırılarak Asansör Yönetmeliği (2014/33/AB) olarak mevzuatımıza kazandırılmış bulunmaktadır. Asansörler ve asansörlere ait asansör güvenlik aksamlarının karşılamaları gereken temel sağlık ve güvenlik gerekleri ile bu ürünlerin piyasaya arz koşulları 29/6/2016 tarihli ve 29757 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanan Asansör Yönetmeliği (2014/33/AB) ile belirlenmiştir.

AB teknik mevzuatının Türk Mevzuatına dâhil edilmesi ve uluslararası standartların “Türk Standardı” olarak kabul edilmesiyle birlikte, EN 81 ailesi içerisinde yer alan uyumlaştırılmış standartlar Türk Standardı olarak kabul edilmiştir. İlgili teknik düzenlemesi ve uyumlaştırılmış standart ile ilgili geçiş dönemi içerisinde sektörün gerekli hassasiyeti göstererek uyum sağlaması, gerek rekabet gücü gerekse yeni pazarlara erişim için önemlidir. Asansörlerin periyodik kontrolüne ilişkin usul ve esaslar ile asansör periyodik kontrollerinde görev alacak olan A tipi muayene kuruluşlarının yetkilendirilmesi, yükümlülükleri ve denetimlerine ilişkin usul ve esaslar, 4/5/2018 tarihli ve 30411 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmış olan Asansör Periyodik Kontrol Yönetmeliği ile belirlenmiştir. Asansörlerin periyodik kontrolleri için Bakanlık tarafından yetkilendirilen A tipi muayene kuruluşlarında görevlendirilecek olan muayene elemanlarının veya muayene elemanı adaylarının belgelendirilmesine ilişkin usul ve esaslar, 1/8/2016 tarihli ve 29788 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Asansör Periyodik Kontrollerini Gerçekleştirecek Muayene Personelinin Belgelendirilmesine Dair Tebliğ (SGM: 2016/18) ile belirlenmiştir.

2020 yılında, toplamda 592.230 adet asansörün periyodik kontrolü yapılmış olup 235.968 adet asansöre (%40) kırmızı etiket, 48.802 adet asansöre (%8) sarı etiket, 205.673 adet asansöre (%35) mavi etiket ve 101.787 adet asansöre de (%17) yeşil etiket iliştirilmiştir.

Tablo 1: Yıllara Göre Asansör Periyodik Kontrol Verileri